Victim blaming na seksueel geweld
Victim blaming betekent dat het slachtoffer zelf de schuld krijgt van wat hem/haar is overkomen. Dit thema wil ik nu specifiek richten op seksueel geweld. Want weet je hoeveel mensen niet praten over het seksueel geweld dat hen is aangedaan? Niemand kan zeggen hoeveel tikkende tijdbommen er rondlopen en dan bedoel ik jongens, meisjes, mannen, vrouwen, non-binair die hun geheim niet durven te delen met anderen uit angst voor victim blaming en afwijzing.
Schuld en schaamte
Je schaamt je voor wat er gebeurd is, je hebt het ‘laten gebeuren’ en/ of je was niet in staat om het te voorkomen. Het feit dat je het niet kon voorkomen, geeft op voorhand al een gevoel van schuld en schaamte. Misschien was je wel in staat om nee te zeggen, maar er werd niet naar je geluisterd. Sterker nog, het kan ook zijn dat je het uiteindelijk toch wel fijn vond ondanks dat je het niet wilde. Als je erover praat met anderen, kun je opmerkingen krijgen als: had je maar geen alcohol moeten drinken, had je maar niet met hem/haar mee moeten gaan, had je maar niet zo laat op straat moeten lopen etc.
Zoals gezegd is schuld en schaamte al intens na seksueel geweld en voorgaande opmerkingen en gedachten maken de schuld en schaamte alleen maar groter. Schuld en schaamte kan maken dat je de nare ervaring niet (meer) gaat delen met anderen en het meedraagt in eenzaamheid met allerlei vervelende gevolgen.
Je bent boos op jezelf en geeft jezelf de schuld
Self blame of zelfbeschuldiging
Je geeft jezelf de schuld van het seksueel geweld dat jou overkwam. Had ik maar moeten luisteren, had ik dit of dat moeten doen. Ik ben gewoon een sukkel dat ik dit heb laten gebeuren. Waarom deed ik niets, ben ik niet weggelopen of heb ik mij niet uit deze situatie gevochten? Je wordt/ bent boos op jezelf.
Vluchten, vechten of bevriezen
Ons oerbrein zet automatisch vluchten of vechten in om te overleven. Veelal is het zo dat bij seksueel geweld het slachtoffer bevriest en niet meer in staat is te vluchten of te vechten. Als er gevaar is vlucht je, als iemand je aanvalt dan vecht je. Maar je kunt in verwarring raken, moet je nu vluchten óf vechten? In dat twijfelmoment ontstaat de bevriezing. Door te bevriezen is er geen actie, de actie die je helpt om mogelijk te kunnen voorkomen. Lees hier meer over op: https://praktijkdeoverwinning.nl/vluchten-vechten-en-bevriezen/
Gevolgen van victim blaming
Bij victim blaming wordt de verantwoordelijkheid bij de verkeerde persoon gelegd namelijk bij degene die het overkomen is in plaats van bij de dader. Daardoor groeit het schuld en schaamte gevoel met gevolgen als:
- Eenzaamheid
- Frustratie en boosheid (naar de dader of naar jezelf)
- Angst en paniek
- Slapeloosheid
- Concentratieproblemen
- Stress en onrust
- Lichamelijke klachten als hoofdpijn. Lees ook https://praktijkdeoverwinning.nl/kopzorgen-van-migraine-tot-psychose/
Waarom victum blaming bij seksueel geweld?
Onbewuste, culturele patronen liggen hieraan ten grondslag. Vrouwen zijn eeuwenlang onderdrukt en moesten onderdanig zijn aan mannen. Er bestonden (kerkelijke) rechtbanken die werkten met boeken waarin de vrouw werd aangeduid als het allergrootste gevaar. De vrouw was zwak en slecht. Vrouwen waren seksuele verleiders waar mannen voor moesten oppassen.
Diep in ons zijn deze patronen zo verankerd dat het lastig is dit te veranderen. En ja, vrouwenvervolgingen en veroordelingen komen helaas nog steeds voor. Vele vrouwen hebben nog altijd de neiging om zich klein en stil te houden en in sommige landen moeten ze wel anders worden zij gestenigd of opgesloten. Het kan veel beter en er is nog veel werk te doen.
Victum blaming bij jongens en mannen is ook hier het gevolg van. Mannen ‘horen’ stoer en sterk te zijn, dus hoe kun je dit nu als jongen/man laten gebeuren? Schuld en schaamte bovenop schuld en schaamte maakt het voor jongens en mannen nog moeilijker, haast onmogelijk om over het seksueel geweld te praten. De maatschappij heeft dit eeuwenlang zo bepaald en aan ons de schone taak om het tij te keren. Dit is slechts een zeer korte versie.
Niemand heeft het recht om ongevraagd aan je te zitten al loop je in je blote kont!
Wat te doen bij seksueel geweld en victim blaming?
- Eerst even dit: niemand heeft het recht om ongevraagd aan je te zitten. Ook al loop je in je blote kont, dan nog heeft een ander geen enkel recht om aan je te zitten. Niet dat ik je dit aanraadt, maar het gaat om het statement.
- Heb je te maken met seksueel geweld weet dan dat de verantwoordelijkheid bij de dader ligt en niet bij jou!
- Delen is helen dus zoek iemand die je vertrouwt.
- Blijkt deze persoon jou te blamen voor wat je is overkomen? Dan zegt dit meer over die persoon dan over jou. Laat hem/haar gaan.
- Zoek verder naar iemand die oprecht naar je luistert, want je bent het waard.
Voorkomen is beter dan genezen
Delen met een bijvoorbeeld een goede vriend, vriendin, ouders, buurman of vrouw is de eerste stap. Ik weet het, dat vereist moed en kracht, maar je kunt het! Laat in deze situatie vooral je verstand spreken en niet het schuld en schaamtegevoel. Wanneer je jezelf laat leiden door schuld en schaamte blijft de pijn en wordt het lijden. Neem de regie over je leven en zoek de hulp die jij nodig hebt.
Therapeutische vervolggesprekken zullen je helpen om de nare ervaring te verwerken vóórdat je klachten krijgt zoals eerder benoemd. Via de huisarts kun je een verwijsbrief halen voor bijvoorbeeld een psycholoog. Blijf er niet mee lopen en praat erover! Heb je vragen of opmerkingen? Of wil je hulp van mij? Stuur mij een email met wat jij zou willen of wat je wilt weten: yvonne@praktijkdeoverwinning.nl
Liefs, Yvonne❤️
